Ekgkjk’Vªkrhy izLFkkfir
ljdkjP;k vkj{k.k fo’k;d /kksj.kkps ifj{k.k
izLrko.kk
egkjk’Vª
Eg.kts laiq.kZ HkkjrkP;k e/;Hkkxh vlysya jkT; vla R;kpa HkkSxksfyd LFkku fuf'pr
djrk ;srs- f'kok; laiq.kZ Hkkjrke/;s fodflr jkT; Eg.kwu R;kph vksG[k lkaxrk ;srs-
lkekftd n`"V;k vfr'k; lfg".kw vlysY;k ;k jkT;kr vusd tkrh tekrhaps
yksd ,d= jkgrkr- R;k lokZalkscrp leLr Hkkjrh;kapk lokZafx.k fodkl gs mnkRr /;s;
Bsoqu jkT;?kVusph fufeZrh dj.;kr vkyh vkf.k R;kn`f’Vusp frph vaeyctko.kh Ogkoh
gh vis{kk gksrh- R;kiSdhp vkj{k.k gk ,d egRokpk eqÌk- ijarq egkjk’Vªkpk fopkj
djrk] izR;sd osGh vkysY;k ljdkjus R;kpk okij vkivkiY;k vis{ksizek.ks dsysyk
vkgs- egkjk’Vª jkT;kP;k fuehZrh iklwu vkti;Zar jkT;kr ,dw.k 16 eq[;ea=h
>kys- ;k lokZP;k dkjfdnhZps voyksdu dsY;kl cgqrsdkauh vkj{k.kklaca/kkus vkivkiY;k
ijhus fu.kZ; ?ksrY;kps y{kkr ;srs- ;kp ekGsrhy l/;kP;k izpfyr dkWxzsl jk’Vªoknh
dkWaxzsl i{kkaP;k ljdkjus vkj{k.kkpk okij jktdkj.kklkBhp d:u ?ksrYkk vkgs vls
Eg.kkos'ks okVrs-
egkjk’Vªkrhy vkj{k.kklac/khph vkanksyus o ljdkjph
Hkwfedk
egkjk"Vªkrhy fo/kkulHkk lkoZf=d fuoM.kwd 2014
P;k iqohZpa okrkoj.k ikghya rj laiq.kZ egkjk’Vª T;k nksu xks’Vhauh gkn:u xsyk
R;k nksu xks’VhiSdh ighyh Eg.kts Lo- xksihukFkth eqaMs ;kapa vdLekr >kysya
fu/ku vkf.k nqljh xks’V Eg.kts fofo/k tkrh tekrhauh vkj{k.kklkBh mBoysya jkua-
;ke/;s vkj{k.k gk eqÌk lkekftd n`’V;k vfr'k; r.kkoiw.kZ gksrk vls y{kkr ;srs-
egkjk’Vªkrhy /kuxj] ejkBk] fyaxk;r] xksokjh] oMkj] catkjk] dks’Vh] dSdkMh v'kk
vusd tkrh tekrhauh vkiY;k ekx.khyk fofo/k ekxkZuh tksj ns.;kpk iz;Ru dsyk- ;k
loZ lekt ?kVdkaP;k vkanksyukae/;s /kuxj tekrhus R;kaP;k laoS/kkfud gDdkP;k
vaeyctko.khP;k ukokoj NsMysY;k vkanksyukph frozrk lokZf/kd gksrh- gh ckc
egkjk’Vªkrhy ,dq.k okrkoj.kko:u y{kkr ;sr gksrh- gs lq: vlrkaukp Lor%yk
vkfnok'kh Eg.kowu ?ks.kkÚ;k o l/;k vuqlqfpr tekrh vkj{k.kkpk ykHk ?ksr vlysY;k
tekrhauh vkj{k.k cpko pk ukjk nsoqu ¼vkeP;k vuqlqfpr tekrhP;k laoS/kkfud
vkj{k.kkph vaeyctko.kh djk½ v'kh ekx.kh ljdkjdMs dj.kkÚ;k fo'ks’kr% /kuxj
tekrhP;k yksdkapk o ljdkjpk fojks/k n'kZfo.;klkBh vkanksyus dsyh--
;k loZ vkanksyukae/;ss izR;sd tkrh tekrhP;k usR;kauh ljdkjyk dksaMhr
idM.;kpk iz;Ru dsyk- dks.kR;k tkrh tekrh laca/kkus dk; fu.kZ; ?;k;pk gk xg.k
iz'u vlrkukap egkjk’Vªkrhy dkWaxzsl&jk++"Vªoknh i{k izf.kr ljdkjus ejkBk
tkrh vkj{k.kk laca/kkus Jh ukjk;.k jk.ks ;kaP;k v/;{krs[kkyh lferh xBhr dsyh- ;k
lferhus rRijrsus vkiyk vgoky ljdkjyk lknj dsyk- lferhus vgokykP;k ek/;ekrwu
dsysY;k f'kQkj'khaP;k vk/kkjs ljdkjus ejkBk tkrhyk 16 VDds vkj{k.k ns.;kpk
fnukad 25 twu 2014 yk fu.kZ; ?ksoqu vkj{k.k tkghj dsys- gs vkj{k.k 'kS{kf.kd o
vkfFkZd n`’V;k ekxkl oxkZlkBh vlY;kps nk[kfo.;kr vkys- ;klkscrp eqfLye
/kehZ;kauk 5 VDds vkj{k.k ns.;kPkk fu.kZ; ?ksryk- R;kP;k vaeyctko.khps vkns”k lq/nk
ns.;kr vkys- ;klaca/kkus fu.kZ; ?ks.ks o R;kph Rojsus vaeyctko.kh dj.ks] ;k loZ
dk;kZe/;s egkjk’Vª ljdkjus Qkj eksBh rRijrk nk[foY;kps y{kkr ;srs- ijarq
fi<;kafi<;k jkukoukr thou tx.kkÚ;k xksokjh] /kuxj tekrhaP;k ekx.kh
laca/kkus dks.krkgh ldkjkRed fu.kZ; ?ksrY;kps vk<Gr ukgh- a;kekxhy dkj.k
feekalk lq/nk ljdkjP;k /kksj.kkoj la'k; ?ks.;kl Hkkx ikMrs-
ejkBk vkj{k.kklkBh R;k tkrh oxkZP;k yksdkauh dsysY;k vkanksyukph frozrk
tj ikghyh rj /kuxj tekrhP;k vkanksyukis{kk uDdhp ux.; gksrh- f'kok; eqfLye yksd
vkiY;kyk vkj{k.k feGkos ;klkBh jLR;koj mrjys fdaok R;klkBh R;kauh dks.kR;kgh izdkjps
vkanksyu dsY;kps vk<Gr ukgh- rjh lq/nk egkjk"Vª ljdkjus R;kauk 5 VDds
vkj{k.kkph ?kks’k.kk o lkscrp vaeyctko.kh lq: dsyh- gk fu.kZ; ?ksr vlrkauk
fdaok /kekZP;k ukokoj vkj{k.k nsr vlrkauk ?kVukRed rjrwnhapk fopkj ljdkjus
dsY;kps vk<Gr ukgh- ek= /kuxM vkf.k /kuxj gh tekr ,dp vlwu R;kauk ?kVuknRr
vkj{k.k feGkys vlY;kps vusd ljdkjh iqjkos /kuxj tekrhPks yksd o usR;kauh ljdkjyk
lknj dsys- R;kvk/kkjs laoS/kkfud gDdkus feGkysY;k vuqlqfpr tekrh vkj{k.kkph
vaeyctko.kh d:u xsY;k 64 o’kkZiklwu pkyq vlysyk vU;k; nwj djk] ;k /kuxj
tekrhP;k ekx.khph dks.krhgh laoS/kkfud cktw riklwu ikg.;kps /kkMl ljdkjus
dsY;kps iqjkok feGr ukgh-
xksokjh tekrhP;k ckcrhr lq/nk ljdkjus osGksosGh ?ksrysY;k fu.kZ;kpk
ifj.kke 114 xksokjh cka/ko ekjY;k xsys- R;kaph vuqlqfpr tekrhP;k vkj{k.kkph
ekx.kh pqdhph vkgs vls Eg.krk ;sr ukgh- dkj.k egkjk’VªkP;k lektjpuspk o
pkfyfjrhapk fopkj dsyk vlrk vls y{kkr ;srs dh] xksokjh gh tekr xksaM tekrhP;k
led{k vkgs- vls vlrkauk R;kaP;klg dkgh tekrhalkBh egkjk’Vªkr ljdkjus fo'ks’k
ekxkl izoxZ ukokpk osxGk izoxZ r;kj dsyk- v'kkp izdkjpk fu.kZ; vkt egkjk’Vªkr
ljdkjus HkVD;k tekrh Eg.kwu vksG[k fnysY;k tekrhaP;k ckcrhr egkjk’Vª ljdkjus
?ksrysyk vkgs- Hkkjrh; lafo/kkukr o Hkkjrkrhy brj ?kVdjkT;kar HkVD;k tekrh ukokpk
izoxZ vk<Gr ukgh- dsoG egkjk’Vªkrp rks vk<Gwu ;srks- egkjk’Vªkr ;k
izoxkZr VkdysY;k /kuxj tekrhalg catkjk] oMkj] dSdkMh lkj[;k tekrhauh vuqlwfpr
tekrh] vuqlwfpr tkrh izoxkZrhy vkj{k.kkph ekx.kh dsyh- dkj.k brj ?kVdjkT;kae/;s
;k loZ tekrh ;k nksuiSdh dks.kR;k uk dks.kR;k izoxkZr vkj{k.kkpk ykHk ?ksr vkgs-
'ksoVh l/;kP;k ljdkjus egkjk"Vªkrhy dSdkMh tekrhpk vuqlqfpr tkrh izoxkZr
lekos”k dj.;klkBh dsanz ljdkj dMs f'kQkjl dsyh- v'khp Hkwfedk fyaxk;r tkrhP;k
ckcrhr ?ksryh- ,o<s lksMys rj brj dks.kR;kgh tkrh tekrhP;k yksdka'kh
izLFkkfir ek- i`Fohjkt pOgku o ek- vftr iokj ;kaP;k usr`Rokrhy vktps egkjk’Vª ljdkj
lgkuqHkwfriwoZd okxys vkgs vls Eg.krk ;sr ukgh-
egkjk’Vª ljdkjus ,dq.kp nqyZ{k dsysY;k /kuxj] xksokjh] catkjk] dks’Vh o
brj tekrhaP;k ekx.khpk fopkj izd’kkZus dsyk vls okVr ukgh- R;kaP;k iSdh fofo/k
ekxkZuh ljdkjps y{k os/kqu ?ks.;kpk iz;Ru dj.kkÚ;k izlaxh ljdkjyk osBhl
/kj.kkÚ;k /kuxj tekrhps vkanksyu dehr deh nksu eghU;kis{kk tkLr pkyys- ;k
vkanksyukph lqjokr ukxiwj fo/kheaMG vf/kos'kukizlaxh 19 fMlsacj 2013 yk
dk<ysY;k ekspkZus >kyh- ;k R;kaP;k ekspkZps oSf'k’V; Eg.kts ;k tekrhps
yksd cgqla[;sus ekspkZr lkfey >kys gksrs- vls vlrkauk lq/nk ljdkjP;k orhus
,dgh ea=h fdaok izfrfu/kh R;kaP;k ekspkZps fuosnu fLodkjk;yk fdaok ekx.kh letwu
?;k;yk vkyk ukgh- ;kp vkanksyukpk nqljk VIik Eg.kwu ;k yksdkauh fnuakd 24
Qsczqokjh 2014 yk eqacbZ ;sFks vk>kn eSnkuko:u cgqla[;sus ekspkZ dk<yk-
R;kpkp frljk VIik Eg.kwu ;k yksdkauh fnukad 15 twyS rs 21 twyS 2014 ;k dkGkr ia<jiwj
rs ckjkerh v'kh in;k=k dk<yh- toGikl lgk yk[k yksdkauh R;ke/;s lgHkkx
?ksryk- fn 21 twyS 2014 iklwu R;kaP;kiSdh 16 yksdkauh vkej.k miks’k.k dsya- ;kf'kok;
fnukad vkWx’V 2014 yk laiq.kZ egkjk’Vªkr pDdktke vkanksyu dsys-
/kuxj vkanksyukpk fopkj djrk laiq.kZ egkjk’Vªkr ;k yksdkauh
miks"k.k] jLrk jksdks] eqaM.k] ekspkZ] fuosnu] cgh"dkj] ljdkjph
rsjoh] ppkZ v'kk fofo/k ekxkZuh vkanksyus dsyh- R;kaP;k usR;kauh ljdkj'kh ppkZ
d:u lq/nk R;kaph vuqlwfpr tekrh vkj{k.kkP;k vaeyctko.khph ekx.kh ekU; >kyh ukgh-
myV ljdkjus frlÚ;k lqphpk i;kZ; lqpfoyk- rks ;k yksdkauk ekU; ulY;kus o vkeph
ekx.kh vkj{k.kkph ulwu lafo/kkukuqlkj feGkysY;k vuqlwfpr tekrh vkj{k.kkP;k
vaeyctko.khph vkgs ;k Hkwfedsoj ;k tekrhps yksd o usRks Bke jkfgY;kus gk iz'u
lqVysyk ukgh- ejkBk tkr o eqLyhe /kehZ; yksd ;kaP;k laca/kkus rRijrsus fu.kZ;
?ks.kkÚ;k ljdkjus /kuxj yksdkaP;k ;k ?kVukRed vkj{k.kkP;k vaeyctko.kh laca/kkus
dks.krkgh Bksl fu.kZ; ?ksryk ukgh-
vkj{k.kkpk
eqG mÌs'k
vkj{k.kkP;k rjrwnhlaca/kkus vls y{kkr ;srs dh] fczfV'kksRrj
Hkkjrkr yksd'kkgh O;oLFkk izLFkkfir dj.;kP;k n`f"Vus laoS/kkfud pkSdV
fuekZ.k dj.;kr vkyh- U;k;] Lokra«;] lerk] QyLo:Ik ca/kqrk ;k rkfRod cSBdhoj
lektO;oLFkk fodflr dj.;kph LoIus mjk'kh ckGxwu lafo/kkukph vaeyctko.kh >kyh-
R;krwu izLFkkfir gks.kkjh O;oLFkk izR;sdkyk vkiyh okVkoh] R;kaP;k O;DrheROkkP;k
lokZafx.k fodklklkBh iqjd vlkoh- f'kok; jktdh; {ks=klkscrp lkekftd] jktdh;]
vkfFkZd] 'kS{kf.kd] lkaLd`frd {ks=kr yksd”kkghP;k izLFkkiusrwu lokZauk leku
la/kh feGkoh gh vis{kk gksrh- R;klkBh Hkkjrh; lektO;oLFksrhy fi<;kafi<;k
oafpr] misf{kr jkfgysY;k ekxkl ?kVdkauk la/kh miyC/k OgkOkh- R;kP;ke/;s fodflr
lekt?kVdk'kh Li/kkZ dj.;kph {kerk mRiUu Ogkoh ;k ,deso gsrqus vkj{k.kkph rjrqn
dj.;kr vkyh-
laoS/kkfud rjrwnhuqlkj Hkkjrh; lektkph vuqlqfpr tkrh] vuqlqfpr tekrh]
brj ekxkl oxZ vkf.k ;kf'kok; brj v'kh oxZokjh >kyh- izR;sd ?kVdjkT;krhy
izR;sd tkr] tekr frP;k xq.koSf'k’V;s rlsp lkekftd LFkkukao:u R;k R;k izoxkZr lekfo’B
dj.;kr vkyh- mijksDr /kuxj tekrhP;k ckcrhr fopkj djk;pk >kY;kl laiq.kZ
Hkkjrkr 'ksG;k esa<;kaps ikyu dj.kkjh o egkjk"Vªkr /kuxj ukokus
vksG[kyh tk.kkjh gh tekr vuqlqphr tekrh izoxkZr lekfo’B dj.;kr vkyh vkgs- ;kps
,sfrgkfld lanHkZ riklk;ps >kY;kl b-l- 1911 P;k tux.kuspk vk/kkj ?ksrk ;sbZy-
;k tux.kuse/;s egkjk’Vªkrhy ;kp /kuxj tekrkph x.kuk tekr(Tribe) Eg.kwup dsY;k xsysyh vkgs- lafo/kkfud rjrwnh
vkf.k 'kkldh; fu.kZ; ;ko:u lq/nk ;k tekrhpk lekos'k vuqlqfpr tekrhe/;s vkgs gs
/kuxj usR;kauh ljdkjyk lknj dsysY;k fofo/k 'kkldh; iqjkO;kao:u y{kkr ;srs- vls
vlys rjh /kuxj tekrhP;k ekx.kh laca/kkus dks.krkgh Bksl fu.kZ; egkjk"Vª
ljdkjus ?ksrysyk fnlr ukgh-
egkjk’V
ljdkjP;k vkj{k.k fo’k;d /kksj.kkps eqY;eki.k
egkjk’V ljdkjP;k izR;sd osGP;k vkj{k.k fo’k;d /kksj.kkps o ?ksrysY;k
fu.kZ;kaps fujis{ki.ks eqY;eki.k djk;ps >kY;kl vls y{kkr ;srs dh]
vkj{k.kkP;k eq|kyk egkjk’Vª ljdkjus osGksosGh jktdkj.kkP;k n`f’Vusp ikghysys
vkgs- vkt ejkBk o eqfLyekauk vkj{k.k ns.ks- o’kkZuqo’kkZiklwu /kuxj tekrhyk
vuqlwfpr tekrhP;k vkj{k.kkiklwu oafpr Bsor jktdh; vkj{k.k ulysY;k HkVD;k tekrh
izoxkZph fufeZrh dj.ks- R;ke/;s R;kaP;klg rRle vusd tekrhapk HkVD;k tekrh v] c]
d] M v'kk miizoxkZe/;s lekfo’B dj.ks- fo'ks’k ekxkl izoxZ ukokpk osxGk izoxZ
fuekZ.k d:u R;ke/;s dkgh tekrhapk lekos'k dj.ks- vls vkj{k.k nsrkauk dks.krkgh
izoxZ yksdla[;sP;k vk/kkjs eksBk gks.kkj ukgh ;kph [kcjnkjh ?ks.ks- ;kloZ
?kMkeksMh ekxs ÞQksMk vkf.k jkT; djkÞ gh furh dkj.khHkqr vkgs vkf.k R;klkBh
vkj{k.kkpk 'kL=klkj[kk okij dsyk xsyk vkgs vls EgVY;kl pqdhps gks.kkj ukgh-
gh furh dks.kh vkf.k d'kklkBh okijyh ;kpk fopkj dsyk vlrk okLrfodrk
y{kkr ;srs- egkjk’VªkP;k fufeZrh iklwu rj vkti;Zar laiq.kZ egkjk’Vªkrhy
jktdkj.k vkf.k jktdh; lRrk if”pe egkjk’Vª vkf.k R;krgh ejkBk tkrhP;k gkrkr
dsafnzr >kysyh vkgs- egkjk’Vªkps ighys eq[;ea=h ;'koarjko pOgku ejkBk vkf.k
vktps eq[;ea=h i`Fohjkt pOgku lq/nk ejkBk vkgsr- vkti;ZarP;k 16 eq[;ea«;kaiSdh
10 eq[;ea=h ejkBk tkrhps >kysys vkgsr- b-l- 1962 iklwu rj 2004 Ik;ZarP;k
,dw.k 2430 vkenkjkaiSdh 1336 vkenkj ejkBk tkrhps gksrs- vktP;k egkjk’Vª
ea=heaMGkpk fopkj dsY;kl 31 dWfcusV ea«;kaiSdh 14 ea=h ejkBk vkgs vkf.k R;krgh
egRokps [kkrs R;kaP;kdMs vkgsr- ;kpk vFkZ osGksosGh egkjk’Vªklaca/kkus fu.kZ;
?ks.;kph lRrk ;k ejkBk tkrhdMsp jkghysyh vkgs- vktP;k egkjk’Vªkrhy 200 lk[kj
dkj[kkU;kaiSdh 170 lk[kj dkj[kk.;kaoj fu;a=.k ejkBk tkrhpsp vkgs- ;kf'kok;
nq/kla?k] d`f’k mRiUu cktkj lfeR;k] ftYgk e/;orhZ cWad] xzkfe.k vkfFkZd {ks=]
egRoiw.kZ ek.kY;k xsysY;k vkf.k ukoktysY;k f'k{k.klaLFkk ejkBk tkrhP;kp
yksdkaP;k vkgsr- egkjk’Vªkrhy uksdj'kkghe/;s lq/nk ;k tekrhP;k yksdkapk lekos'k
eksB;k izek.kkoj vkgs- Lokra«;ksRrj dkGkr lkrR;kus jktdh; izokgkr jkghY;kus ;k
tekrhpk vkfFkZd vkf.k 'kS{kf.kd rlsp jktdh; fodkl eksB;k izek.kkoj >kysyk
vkgs- brj tkrh tekrhaP;k rqyusus Qkj eksB;k izek.kkr >kysyk vkgs- rjh lq/nk
egkjk’Vª ljdkj ;k tkrhyk vkj{k.k ns.;kpk fu.kZ; ?ksrysyk vkgs-
egkjk’VªkP;k lkekftd ifjfLFkrhps voyksdu dsys vlrk leLr egkjk’Vªkoj
ejkBk tkrhps jktdh;] lkekftd] vkfFkZd opZLo vlY;kps y{kkr ;srs- vls vlrkauk ;k
tkrhyk lkscrp eqLyhe /kehZ;kauk vkj{k.k ns.ks] dSdkMh rlsp fyaxk;r tkrhph vkj{k.kklaca/kkus
dsanzkdMs f'kQkjl dj.ks gk fuoM.kwdhP;k rksaMkoj dkWaxzsl jk’Vªoknh i{kkP;k ljdkjus
dsoG jktdh; gsrqus ?ksrysys fu.kZ; vkgs- ;kfBdk.kh iz'u fuekZ.k gksrks dh]
lkrR;kus vkf.k fo'ks’kr% xsyh ia/kjk o’kZ ;kp i{kkaps ljdkj vlrkauk twyS 2014
e/;sp gk fu.kZ; dk ?ksryk\ rsOgk y{kkr ;srs dh] egkjk’Vªkr ejkBk tkrh cjkscj /kuxj]
oatkjh] ekGh ;k tekrh tkrh yksdla[;sP;k ckcrhr fu.kkZ;d erla[;k vlysY;k tekrh tkrh
vkgsr- ;kiSdh ,dV;k /kuxj tekrhpk fopkj dsyk rj gh tekr egkjk’VªkP;k 55 fo/kkulHkk
ernkj la?kkr fu.kkZ;d erla[;k vkgs- R;kiSdh cgqrka'k ernkjla?k if'pe egkjk’Vªkrhy
vkgs dh tks dkWaxzsl] jk’Vªoknh dkWaxzsl R;krgh ejkBk tekrhP;k jktdkj.kkpk
dsanzfcanw vkgs- ;k Hkkxkr ejkB;kaps jktdkj.k ;k /kuxj tekrhP;k erla[;soj
voyacwu vkgs- Lokra«;ksRrj dkGkr ;k tekrhph nqjkoLFkk v'kh >kyh dh]
egkjk’Vªkrhy yksdlHksP;k 11 ernkjla?kkr fu.kkZ;d erla[;k vlrkauk lq/nk ;k
tekrhpk ,dgh [kklnkj lalnsr xsyk ukgh- ;k tekrhpk jktdh; lR;kuk'k d:up
ejkB;kaps if'pe egkjk’Vª o egkjk’VªkP;k jktdkj.kkr opZLo fuekZ.k >kysys vkgs
gs okLro vkgs-
/kuxj
tekrhyk vuqlwfpr tekrhP;k vkj{k.kkpk ykHk ?ksoq fnY;kl vuqlwfpr tekrhP;k ukokoj
egkjk’Vªkrhy ,d eksBk la?kVhr oxZ fuekZ.k gksbZy- yksdla[;sP;k vk/kkjs jk[kho
ernkjla?kkaph la[;k ok<sy- R;kaP;k yksdla[;sP;k vk/kkjs if'pe egkjk’Vªkrhy
ek<k] ckjkerh lkj[ks vusd yksdlHkk&fo/kkulHkk ernkj la?k vuqlwfpr
tekrhlkBh jk[kho gksbZy vkf.k dkWxzsl&jk’Vªoknh dkWaxzsl i{kkP;k R;krgh
ejkBk tkrhP;k jktdkj.kkpk ckysfdYykp /kksD;kr ;sbZy- gh okLrfodrk fLodkj.;kph
ejkBk vkf.k dkWxzsl&jk’Vªoknh dkWaxzssl i{kkP;k jktdkj.kh usR;kaph ekufldrk
ulY;kusp ;k tekrhPks vuqlwfpr tekrhps laoS/kkfud vkj{k.k o’kkZuqo’kZ ukdkjysys
vkgs- f'kok; ;k tekrhrwu ,dgh izHkkoh jktdh; usrk fuekZ.k gksoq fnyk ukgh-
;k
loZ ifjfLFkrhpk vkf.k R;kaP;k ?kVukRed vkj{k.kkP;k vaeyctko.khP;k ekx.khyk
vktP;k dkWxzsl&jk’Vªoknh dkWaxzsl ljdkjus fojks/k n'kZfoY;keqGsp ijaijsus
;k jktdh; i{kkaP;k lkscr jkg.kkjh egkjk’Vªkrhy leLr /kuxj tekr ;k ljdkj rlsp
jktdh; i{kkaP;k fojks/kkr tk.;kph pkgqy ykxyh- ;k /kuxj tekrhP;k erla[;sph
iksdGh Hk:u dk<.;klkBhp ;k ljdkjus ejkBk rlsp eqLyhekauk vkj{k.k ns.;kph rlsp
dkgh NksV;k tkrh tekrhauk vkj{k.kkps vkfe’k nk[kfo.;kph ;kstuk vk[kyh- ;k loZ
ifjfLFkrhr vkj{k.kkP;k rjrwnhpk jktdh; lRrk izkIrhpa lk/ku Lo:ikr okij dj.;kph ljdkjph
furh y{kkr vkyh- ;kpk ifj.kke egkjk’Vªkrhy ijaijsus misf{kr] oafpr jkghysY;k
oxkZae/;s vlarks’k fuekZ.k >kY;kl rks ljdkjP;k /kksj.kkpk ifj.kke vlsy gs
ek= fuf'pr-
fnukad
20@09@2014 MkW- izHkkdj vkj- yksa<s
izkpk;Z]
ftYgk ifj’kn dfu’B egkfo|ky;]
ijlokMk ft xksafn;k-
Hkze.k/ouh- dzekad 9673386963